W imieniu organizatorów zapraszamy do udziału w sesji doktorancko-studenckiej „Przekład literacki jako ochrona nieprzetłumaczalności – wyzwania i rozwiązania”, która odbędzie się 13 maja br. w bibliotece Instytutu Filologii Germańskiej oraz online, w Teams.
Sesja translatologiczna organizowana jest z okazji goszczonej na Wydziale Filologicznym wystawy „Karl Dedecius. Zwischen Worten – zwischen Völkern/ Między słowami – miedzy narodami", zorganizowanej przez Karl Dedecius Stiftung, Karl Dedecius Archiv, Uniwersytet Łódzki i Muzeum Miasta Łodzi.
Jako temat sesji proponujemy problematykę nieprzetłumaczalności w przekładzie literackim. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, w jak szerokim spektrum wyborów, dylematów i koncepcji translacji działa przekład literacki: od „nic nie jest przetłumaczalne” do „wszystko jest przetłumaczalne” (Emily Apter, „20 tez o przekładzie", The Translation Zone. A New Comparative Literature, 2006).
W spektrum tym mieści się koncepcja przekładu jako działania w dyskursie, który buduje literaturę światową; jako ciągle wznoszonej i niedokończonej wieży Babel, w której pragnienie uniwersalności języka spotyka się z wyzwaniem wielojęzyczności; jako Benjaminowskiej koncepcji zadania tłumacza, które polega na znalezieniu „takiej intencji skierowanej na docelowy język przekładu, która sprawi, że w języku tym rozbrzmi echo oryginału” (Walter Benjamin, „Die Aufgabe des Übersetzers”, 1923); jako wyzwanie dla przekładów lekkich i niwelujących kulturową specyfikę języka (Vladimir Nabokov, „Problems of Translation: ‘Onegin’ in English”, 1955), i, wreszcie, jako doświadczenie obcego (Antoine Berman, La Traduction comme épreuve de l’étranger, 1984) czy Innego (Dorota Urbanek, Dialektyka przekładu, Maciej Stanaszak, Obca inność w przekładzie, Jerzy Żmudzki, Der Translator und die Fremdheit im Translationsprozess).
Co jest nieprzetłumaczalne w przekładzie literackim? Z pewnością nie sama gramatyczna osnowa, która trzyma strukturę językową dzieła. Może zatem nieprzetłumaczalna jest ta trudno uchwytna obcość – nieswojość oryginału, a zadaniem tłumacza jest nie tyle jej oswojenie w przekładzie, ile przeniesienie na język docelowy tak, aby wybrzmiała swą różnicą i innością?
W badaniach translatologicznych skupiamy się zwykle na analizie ekwiwalencji i adekwatności przekładu. Proponujemy studentom zainteresowanym przekładem ze wszystkich instytutów i katedr naszego Wydziału Filologicznego, aby tym razem przyjrzeli się, jak praca tłumacza przenosi do języka i kultury docelowej obcość, inność, różnicę i niewspółmierność. Jak tłumaczona jest nieprzetłumaczalność? Jak tłumacz radzi sobie z tzw. lakunami? Jakie strategie obiera tłumacz, aby uchronić w procesie transplantacji językowej najbardziej cenne elementy oryginału, ale też najbardziej narażone na utratę, deformację i udomowienie? Jak ta obcość, inność, różnica, która wkracza do literatury w naszym rodzimym języku dzięki przekładowi i pracy tłumacza, kształtuje, zmienia, unowocześnia, a nawet niepokoi naszą literaturę
Proponujemy, aby sesję dla doktorantów i studentów zorganizować w formie okrągłych stołów. Krótkie prezentacje, moderowane przez współuczestników, będą wstępem do wspólnych dyskusji. Moderatorami dyskusji byłyby osoby wyłonione spośród uczestników.
Organizatorzy przewidują możliwość publikacji pokonferencyjnych artykułów w recenzowanym, punktowanym czasopiśmie naukowym.
Propozycje krótkich, analitycznych wystąpień (do 10 minut) prosimy wysyłać do 30.04.2022 r. za pośrednictwem formularza w FORMS: https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx
PLIK PDF DO POBRANIA
Komitet organizacyjny:
dr hab. Anna Małgorzewicz, prof. UWr
dr hab. Dorota Kołodziejczyk
dr Małgorzata Kolankowska
dr Michał Gąska
mgr Karolina Kazik
EN
FR
IT
PL
ES
